De mentaliteitsverandering in Nederland

Je loopt de apotheek binnen met een herhaalrecept. Het medicijn dat jij moet hebben is niet verkrijgbaar door een landelijk tekort, erg vervelend. De apotheker probeert het probleem op te lossen door je hetzelfde medicijn aan te bieden, alleen van een ander merk. Voor een keertje iets anders proberen is geen probleem, toch?

Je hebt last van een griepje en je loopt ’s morgens zonder afspraak de huisartspraktijk binnen. De assistente van de huisarts vertelt je dat de huisarts de hele morgen vol zit en jou pas ‘s middags kan helpen. Heel vervelend, maar misschien toch ook wel een beetje begrijpelijk?

Iedere morgen komt bij jouw ouders de thuiszorg om 08:00 uur. Om 08:15 belt jouw vader in paniek dat er nog niemand is. Als jij om 08:30 bij jouw ouders aankomt stapt de thuiszorg ook net uit de auto. De medewerkster verontschuldigt zich, maar door het overlijden van een patiënt is ze iets later. Dat halfuurtje, geen probleem toch?

Allemaal situaties waar iedereen normaal gesproken vrede mee zou nemen. Toch zien we de laatste jaren een omslag. Waar nog steeds de meeste van ons de zorgverleners zouden bedanken en het verder zouden laten rusten, is er een steeds grotere groep die betere zorg eist. Een groep die eist dat het medicijn nu beschikbaar is, dat de huisarts op dat exacte moment te zien is en van wie de thuiszorg niet te laat mag zijn.

Het lijkt een soort mentaliteitsverandering, zoals Telstar het mooi benoemde in een podcast met Bart Bakkers van Apotheek Delfgauw. We lijken niet te kunnen begrijpen dat de werknemers die wij tegenkomen, vaak niets kunnen doen aan het “probleem” wat zich voordoet. De apotheker kan niets veranderen aan een landelijk tekort, de assistente kan de agenda van de huisarts op dat moment niet veranderen en de thuiszorg kan ook niets doen aan een tussenkomend noodgeval. Dus waarom verwachten we dit dan wel?

Deze verandering lijdt tot steeds meer agressie in de zorg- en hulpverlening. Juist tegen de mensen die we allemaal het hardst nodig hebben. We waarderen de zorg die we krijgen niet meer en willen alleen maar beter, sneller en op onze eigen manier geholpen worden. En wat is het gevolg? Steeds meer zorg- en hulpverleners blijven ziek thuis na incidenten op de werkvloer. Dat is toch het laatst wat we willen. Zoals ik al eerder zei, het zijn juist deze werknemers die we het hardst nodig hebben.

Natuurlijk moeten we proberen de mentaliteitsverandering weer terug te draaien, maar dat wordt een moeilijke klus. We kunnen er wel alvast voor zorgen dat zorg- en hulpverleners met een veilig gevoel naar hun werkplek gaan. Vooral als ze het merendeel van hun werkdag zonder collega’s doorbrengen, zoals de thuiszorgmedewerker. Met een onzichtbaar alarmsysteem kunnen deze werknemers onopvallend alarm slaan in een dreigende of gevaarlijke situatie. Door de onopvallendheid escaleert een situatie niet door het alarm slaan en is hulp snel onderweg. Nogmaals, deze alarmsystemen lossen het agressie- en geweldsprobleem in de zorg niet op, maar ze zorgen er wel voor dat zorgverleners zich in ieder geval veiliger voelen.