Een traumatische ervaring op de werkvloer

Een jeugdzorgmedewerker kan bedreigd worden met een mes door een cliënt, een laborant kan per ongeluk een giftige stof inademen, een winkelmedewerker kan te maken krijgen met een klant die zich met kwade bedoelingen in heeft laten sluiten en een WMO-consulent kan bij een burger thuis door diezelfde burger gegijzeld worden. Je verwacht het niet, je houdt er geen rekening mee en voordat je het weet overkomt het jezelf, ongeacht welk beroep jij uitoefent.

Bedrijfsblindheid

Dit komt voornamelijk door bedrijfsblindheid. Aangezien medewerkers al maanden of jaren dezelfde functie vervullen en dezelfde taken uitvoeren zien ze vaak het gevaar niet meer, of ontwikkelen ze juist een nonchalante houding tegenover situaties die potentieel erg risicovol kunnen zijn.

“Ik weet heus wel met wie ik te maken heb.” “Ik doe dit werk al jaren.” “Denk je dat ik het zelf niet kan oplossen op zo’n moment?” “Dat overkomt mij echt niet.”

Dit zijn argumenten die we vaker horen wanneer we het hebben over bedrijfsblindheid. Werknemers weten volgens zichzelf vaak heel erg goed wat ze wel en niet kunnen verwachten tijdens het werk, met welke mensen ze te maken krijgen en denken vervolgens ook te weten dat ze alle bijkomende problemen zelf kunnen oplossen. Dit pakt in de praktijk echter vaak anders uit.

Ook al kom je als WMO-consulent al zoveel jaar bij dezelfde persoon thuis en weet je dat deze persoon niet gevaarlijk is, de situatie kan altijd veranderen. Want wat als er opeens onverwacht, onvriendelijk bezoek binnenloopt? Of wat als jullie in een discussie over een zwaar onderwerp belanden? Je weet nooit wat je kan verwachten, hoe zo’n situatie gaat aflopen of hoe je hier zelf op reageert.

Een toolbox meeting kan er vaak voor zorgen dat werknemers en werkgevers zich weer bewust worden van de aanwezige gevaren, een grotere mate van bewustwording zal ook leiden tot een grotere mate van voorzichtigheid. Dit zal mogelijke risico’s verkleinen, maar niet altijd wegnemen. Het is daarom belangrijk dat werkgevers en werknemers samen de benodigde veiligheidsmaatregelen treffen, niet alleen om risico’s weg te nemen, maar ook zodat ze van adequate hulp voorzien zijn wanneer er zich weer een potentieel traumatisch incident of ervaring voordoet.

De gevolgen en verwerking van traumatische ervaringen

Wanneer je langer je in de zon blijft liggen vergroot je de kans dat je verbrand. Wanneer je later vertrekt van huis vergroot je de kans is dat je de trein of bus mist. Eigenlijk is het met veel dingen zo. Hoe langer iets duurt, hoe groter de potentiële gevolgen achteraf. Dit is niet anders op de werkvloer. De gevolgen van een traumatische ervaring zoals een overval zullen groter zijn naarmate het incident voortduurt.

Angst na traumatische ervaring

Traumatische ervaringen oplopen op het werk kan iedereen gebeuren en “beter worden” kost tijd. Het is van belang dat het slachtoffer eerst volledig herstelt en tot rust komt, voordat hij/zij zich weer in dezelfde situatie gaat bevinden. Misschien kan dat wel nooit meer, in dat geval is het nodig om andere werkzaamheden voor deze persoon te zoeken of stappen richting een eventuele omscholing te zetten.

Bij het slachtoffer zullen veel gedachten rondspoken in het hoofd omtrent de traumatische ervaring; Was er maar iemand bij op dat moment, had ik maar een collega meegenomen, of kon ik mijn werkgever maar op de een of andere manier bereiken. Maar dat is allemaal achteraf, want de waarheid is hard. Er was niemand bij, er zijn niet genoeg collega’s om overal samen naartoe te gaan en de werkgever was waarschijnlijk op geen enkele manier discreet en snel te bereiken. Alleenwerken is een feit. Om toekomstige incidenten te voorkomen is het op zo’n moment belangrijk om risico’s te evalueren en de nodige stappen te ondernemen.

Echter veranderd het niks aan de situatie van het huidige slachtoffer, de angst is aanwezig en die is niet makkelijk weg te nemen. Wel kan je als collega of werkgever een luisterend oor bieden en hulp verzorgen.

Hulp na traumatische ervaringen

Het is belangrijk om ruimte te geven voor de verwerking van een traumatische ervaring op de werkvloer om het verwerkingsproces in gang te zetten. Het praten over een traumatische gebeurtenis met collega’s, familieleden of vrienden kan al helpen, maar dit is niet altijd genoeg.

Want wat iemand als traumatisch ervaart, of hoe lang het verwerken duurt is voor iedereen verschillend. Daarom verschilt de hulp die geboden moet worden ook van persoon tot persoon. Sommige medewerkers zullen genoeg hebben aan een luisterend oor en een aantal praktische tips, anderen zullen deskundige hulp zoeken via de huisarts of bijvoorbeeld behoefte hebben aan een weerbaarheidscursus. Het is belangrijk om medewerkers de ruimte te geven om een traumatische ervaring te verwerken op hun eigen tempo, dit is niet alleen goed voor het mentaal welzijn van medewerkers, maar ook voor personeelsbehoud.

Kan een traumatische ervaring op de werkvloer voorkomen worden?

Wat als er wel iemand bij was geweest of het slachtoffer kon zijn/haar werkgever wel bereiken? Was die traumatische ervaring dan niet voorgevallen?

Waarschijnlijk wel, maar dan met één groot verschil: het had korter geduurd. Door hulp dicht bij te hebben sta je sterker en kan er snel gehandeld worden. Ook laat een kortere en minder risicovolle situatie minder sporen na, dit kan op zijn beurt de gevolgen weer inperken. Niet alleen voor het slachtoffer, maar ook voor de werkgever. Want een traumatische ervaring laat niet alleen sporen na op mentaal of emotioneel vlak, maar een veiligheidsincident kan ook financiële of operationele gevolgen hebben voor een organisatie.

Voorafgaand aan je dag precies weten wat er gaat gebeuren is nu eenmaal onmogelijk. Snel kunnen handelen tijdens de situaties waar je in terecht komt is wél mogelijk. De meest voor de hand liggende oplossing zou om niemand alleen op pad te sturen. Op deze manier is er altijd iemand in de buurt om hulp te verlenen wanneer een medewerker te maken krijgt met sociale of fysieke gevaren. Maar een buddysysteem is vaak duur in implementatie en neemt gevaren nooit helemaal weg.

De oplossing van SoloProtect

Een oplossing die ervoor zorgt dat medewerkers altijd met een veilig gevoel op pad gaan én die ze alleen maar hoeven te gebruiken wanneer de nood echt daar is, is een persoonlijk alarmsysteem. Hoeven ze het nooit te gebruiken, dan is dat alleen maar een goed teken. Moeten ze het wel een keer gebruiken, dan is de juiste hulp altijd dichtbij.

Stel je voor dat je in het vervolg eigenlijk nooit meer écht alleen bent? En dat hulp maar een, onopvallende handeling van jou verwijderd is? En dat ook nog eens 24/7/365. Een traumatische ervaring voorkom je niet, maar je kunt wel snel handelen zónder dat de belager erachter komt. Zo is hulp altijd snel ter plaatse. 

Beoordelingsformulier – Hebben jouw werknemers bescherming nodig?

Dit is een handig hulpmiddel dat een werkgever of teammanager van een woningcorporatie of woningbouwvereniging kan helpen om inzicht te verkrijgen in het risiconiveau van zijn werknemers.

Download ons beoordelingsformulier nu!

Ondersteuningsdocument

Download ons gratis ondersteuningsdocument nu!